Τα αντιφασιστικά #Πολιτική_1

Ζούμε σε ταραχώδεις καιρούς. “Ζούμε στην εποχή των τεράτων” και αν ο Γκράμσι ζούσε σήμερα νομίζω πως θα συμφωνούσε. Για να γεννηθεί το νέο, πρέπει να πεθάνει το παλιό. Για να πεθάνει το παλιό, πρέπει να βάλουμε όλοι το λιθαράκι μας. Πρέπει να τελειώνουμε πια οριστικά με τον φασισμό, τον ρατσισμό, τον σεξισμό, τη βία του κράτους προς τον άνθρωπο και το περιβάλλον, τη βία των ανθρώπων προς τον άνθρωπο και το περιβάλλον, το μίσος, την παραπληροφόρηση, την ιδιοτέλεια, τους «αρίστους».

Σήμερα, λοιπόν, κάνω το πρώτο ποστ μετά από πολύ καιρό απουσίας από το μπλογκ, εγκαινιάζοντας την κατηγορία των κοινωνικοπολιτικών βιβλίων.

Ας μιλήσουμε για τον φασισμό.

Ορισμός: Ο φασισμός είναι πολιτικοκοινωνικό σύστημα της άκρας δεξιάς, με έντονα αυταρχικό και εθνικιστικό χαρακτήρα, που καταργεί τον κοινοβουλευτισμό και τη δημοκρατία και βασίζεται στο μονοκομματισμό και στον ολοκληρωτισμό. Ο φασισμός σχετίζεται στενά με την Ναζιστική Γερμανία και τα καθεστώτα που κυριάρχησαν στην Ιταλία μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο παρόλο που φασιστικά καθεστώτα ή στοιχεία τους έχουν επικρατήσει και σε αρκετές άλλες χώρες. Ο Αδόλφος Χίτλερ στη Γερμανία, ο Μπενίτο Μουσολίνι στην Ιταλία και ο Φρανσίσκο Φράνκο στην Ισπανία είναι γνωστοί φασίστες ηγέτες του 20ού αιώνα. Σήμερα οι όροι «φασισμός» και «φασίστας» χρησιμοποιούνται πολλές φορές για να χαρακτηρίσουν πρόσωπα, θεσμούς ή καταστάσεις που παραπέμπουν σε αυταρχικές και μισαλλόδοξες συμπεριφορές, θυμίζοντας τις ιστορικές εκφάνσεις του φασισμού. (Πηγή: Βικιπαίδεια)

Πιάνοντας το νήμα από την τελευταία πρόταση του ορισμού, θα πω πως σήμερα βιώνουμε καθημερινά καταστάσεις και συμπεριφορές φασίζουσες ή φασιστικές. Είναι παντού γύρω μας είτε ξεκάθαρες, είτε καλά συγκαλυμμένες. Ο καλύτερος τρόπος να αναγνωρίζουμε και να πολεμάμε τον φασισμό είναι με το να μάθουμε γι’ αυτόν. (Δεν μπορούμε να καταργήσουμε το σύστημα, αν δεν ξέρουμε πως λειτουργεί.)

Σήμερα, λοιπόν, σας προτείνω 5 βιβλία σχετικά με το θέμα με τη σειρά που τα διάβασα εγώ.

1. Η Ανατομία του Φασισμού – Robert O. Paxton (Εκδόσεις Κέδρος)

https://www.kedros.gr/product/3048/anatomia-fasismoy.html

(Κατά τη γνώμη μου, το καλύτερο βιβλίο για να ξεκινήσει κανείς να διαβάζει για τον φασισμό. Απλό και κατανοητό.)

Από την παρουσίαση της έκδοσης: Ένα περιεκτικό όσο και εμπεριστατωμένο πανόραμα της εργογραφίας γύρω από το φασισμό στην πολιτική, στην ιστορία, στην κοινωνιολογία και στη φιλοσοφία. Ο Πάξτον εξετάζει το φασισμό ως φαινόμενο, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιομορφίες και την πολυπλοκότητά του, χαρτογραφεί ιστορικά τις διάφορες εκδηλώσεις του, τα στάδια και τη μετεξέλιξή του και αναφέρει ιστορικά παραδείγματα επιτυχημένων και αποτυχημένων φασιστικών κινημάτων στην εφαρμογή τους. Παράλληλα, εστιάζει στους τρόπους με τους οποίους τα φασιστικά καθεστώτα αλληλεπίδρασαν με τις κοινωνίες τις οποίες επιθυμούσαν να αλλάξουν. Η Ανατομία του Φασισμού χρησιμοποιεί πληροφοριακό υλικό από το μεγαλύτερο μέρος της ευρωπαϊκής και αμερικανικής ιστορίας έτσι ώστε ο αναγνώστης να κατανοήσει ένα ιδιόμορφο και πολύμορφο κατασκεύασμα που θέλει να αποκαλείται πολιτικό σύστημα.

2. Ο φόβος και η ελευθερία, Πώς μας άλλαξε ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος – Keith Lowe (Εκδόσεις Ψυχογιός)

https://www.psichogios.gr/o-fobos-kai-h-eleytheria.html

Από το οπισθόφυλλο: Ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος ήταν ένα από τα πιο καταστροφικά γεγονότα στην Ιστορία. Πώς, όμως, η εμπειρία της αιματοχυσίας αλλά και της δημιουργίας δεσμών στη διάρκειά του επηρέασε τον σύγχρονο κόσμο; Πώς ο φόβος της βίας, τα όνειρα για ισότητα και ο πόθος για ελευθερία άλλαξαν τις χώρες και τις κοινωνίες στις οποίες ζούμε σήμερα; Ο Keith Lowe, εξηγώντας τις μεγάλες αλλαγές και τους μύθους που επικράτησαν και ταυτόχρονα χρησιμοποιώντας προσωπικές ιστορίες, καταδεικνύει τις φιλοσοφικές και ψυχολογικές συνέπειες του πολέμου και το πώς οι ηγέτες και οι απλοί άνθρωποι προσαρμόστηκαν στον μεταπολεμικό κόσμο και μετέτρεψαν ένα από τα μεγαλύτερα τραύματα της Ιστορίας σε ευκαιρία για αλλαγή.

3. Η αέναη επιστροφή του φασισμού – Rob Riemen (Εκδόσεις Πατάκη)

https://www.patakis.gr/product/502162/vivlia-anthropistikes-kai-koinonikes-episthmes-koinonikes-kai-politikes-episthmes/H-aenah-epistrofh-tou-fasismou/

Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίο: Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του φασισμού; Γιατί επανεμφανίζεται στην Ευρώπη σήμερα; Πώς θα αντιμετωπίσουμε την εξάπλωσή του; Ο Rob Riemen μάς υπενθυμίζει τη στάση του Αλμπέρ Καμύ, του Τόμας Μαν, του Νίτσε, του Αντόρνο, του Πολ Βαλερύ, στοχαστών σύγχρονων της γένεσης του φαινομένου στον εικοστό αιώνα, οι οποίοι συμφωνούν, ο καθένας με τον τρόπο του, στο εξής: ο φασισμός βασίζεται στην απουσία της ιδεολογίας και στην άρνηση των πνευματικών αξιών ευδοκιμεί όταν οι άνθρωποι παύουν να σκέφτονται. Πρόσφορο έδαφος για τον φασισμό είναι η υλική αβεβαιότητα, η δυσαρέσκεια, η σιωπή των ελίτ κάθε είδους - φαινόμενα που δε λείπουν από τη σημερινή κοινωνία. Ο Riemen επιμένει στον ρόλο της τέχνης και του πολιτισμού σήμερα, περισσότερο από ποτέ, και ενθαρρύνει τους Ευρωπαίους διανοουμένους να μας εμπνεύσουν ενισχύοντας την πίστη στη θετική δύναμη του ανθρώπινου νου.

4. Υπερδιέγερση, Τα ναρκωτικά στο 3ο Ράιχ – Norman Ohler (Εκδόσεις Μεταίχμιο)

https://www.metaixmio.gr/el/products/%CF%85%CF%80%CE%B5%CF%81%CE%B4%CE%B9%CE%AD%CE%B3%CE%B5%CF%81%CF%83%CE%B7

(Καλά τι νόμιζες;;; Εξαιρετικό βιβλίο με τρομερά καλή έρευνα στο θέμα και εξαιρετική ειρωνία!)

Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίο: Παρόλο που οι ναζί παρουσιάζονταν ως πολέμιοι του ηθικού εκφυλισμού και της κατάπτωσης της αστικής κοινωνίας και ο αρχηγός τους είχε εδραιωθεί ως εγκρατής ηγέτης που ακολουθούσε μια απολύτως υγιεινή ζωή, το Τρίτο Ράιχ ήταν βουτηγμένο στα ναρκωτικά. Κοκαΐνη, ηρωίνη, μορφίνη και, κυρίως, μεθαμφεταμίνες, χρησιμοποιούνταν τόσο από τους εργάτες και τις νοικοκυρές όσο και από το στράτευμα, παίζοντας καθοριστικό ρόλο στην προέλαση και νίκη των Γερμανών το 1940. Ο Norman Ohler, έπειτα από εκτενή έρευνα σε γερμανικά και αμερικανικά αρχεία, αποκαλύπτει την ασύδοτη χρήση ναρκωτικών ακόμα και στα υψηλότερα κλιμάκια. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του Χίτλερ και των συνεργατών του στους οποίους ο γιατρός Δρ Μορέλ χορηγούσε θανάσιμα κοκτέιλ ουσιών. Αν και τα ναρκωτικά από μόνα τους δεν μπορούν να δικαιολογήσουν την εξέλιξη των γεγονότων στον Β' Παγκόσμιο πόλεμο ή την έκβασή του, η αποκάλυψη αυτών των στοιχείων αλλάζει την αντίληψή μας γι' αυτή τη σκοτεινή εποχή. Περιλαμβάνει φωτογραφικό υλικό.

5. Με τις μέλισσες ή με τους λύκους , Αγόρευση στη δίκη της Χρυσής Αυγής – Θανάσης Καμπαγιάννης (Εκδόσεις Αντίποδες)

https://antipodes.gr/book/me-tis-melisses-i-me-tous-lykous

(Όχι ακριβώς fun fact, αλλά εγώ χαμογέλασα ειρωνικά όταν το είδα, στα στοιχεία έκδοσης του βιβλίου γράφει: «Στα παραθέματα που προέρχονται από τη δικογραφία, ιδίως στα κείμενα των μελών της Χρυσής Αυγής, τηρείται η ορθογραφία του πρωτοτύπου.» )

Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίο: Η δίκη της Χρυσής Αυγής, που ξεκίνησε το 2015 και οδεύει προς το τέλος της, αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα πολιτικά γεγονότα των τελευταίων χρόνων. Στη διάρκειά της αναδείχθηκε η εγκληματική δράση της οργάνωσης, από τις απαρχές της μέχρι τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα. Η αγόρευση του Θανάση Καμπαγιάννη, δικηγόρου πολιτικής αγωγής των Αιγύπτιων αλιεργατών, αναδεικνύει τον ναζιστικό χαρακτήρα της οργάνωσης και τη στρατιωτική δομή της, περιγράφει τη δράση των ομάδων κρούσης και τις επιθέσεις κατά μεταναστών και πολιτικών αντιπάλων. Η επιχειρηματολογία και η ρητορική της ένταση την καθιστούν ένα σημαντικό τεκμήριο της σύγχρονης πολιτικής μας ιστορίας.

Τα δύο τελευταία συγκεκριμένα, αξίζει να τα διαβάσετε είτε έχετε εντρυφήσει στο κοινωνικοπολιτικό δόγμα του φασισμού, είτε όχι. Δείχνουν δύο πτυχές τελείως διαφορετικές με τις υπόλοιπες αλλά μεταξύ τους που, όμως, προσθέτουν πολλά στοιχεία στο παζλ.

Κλείνω παραθέτοντας τη γνωστή φράση του Μιγκέλ ντε Ουναμούνο: «O φασισμός θεραπεύεται με το διάβασμα και ο ρατσισμός θεραπεύεται με τα ταξίδια.»

Διαβάστε, λοιπόν, γιατί χανόμαστε!

Βάσια

22/07/20